LỜI KHUYÊN & GÓC NHÌN

“GIẢI MÔ GIAI ĐOẠN KÍCH TRỨNG: HIỂU ĐÚNG ĐỂ THÀNH CÔNG

Hướng dẫn dành cho các cặp vợ chồng mong con

Nhiều người nghĩ kích thích buồng trứng là một “cực hình” với hàng tá tác dụng phụ. Trong hành trình tìm con, “trái ngọt” rất hấp dẫn, nhưng hành trình “cày cuốc” lại khổ sở và đau đớn.

Là một bác sĩ IVF, tôi hiểu rõ những phức tạp về mặt cảm xúc và thể chất vốn có trong các phương pháp điều trị sinh sản. Hành trình hướng tới việc làm cha mẹ thông qua các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản có thể khiến bạn cảm thấy choáng ngợp, đặc biệt khi đối mặt với thuật ngữ y tế và các quy trình phức tạp. 

Một bệnh nhân của tôi từng chia sẻ về lần đầu tiên tiêm thuốc kích trứng: lo lắng, sợ hãi, đến nỗi kim tiêm suýt rơi khỏi tay. Hai vợ chồng phải loay hoay suốt buổi, trước khi quyết định đến phòng khám nhờ hỗ trợ y tế vì sợ… tác dụng phụ. Thực tế, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Reproductive Biology and Endocrinology, chỉ khoảng 20–30% phụ nữ trải qua kích thích buồng trứng có thể gặp các triệu chứng nhẹ như căng tức ngực, đầy hơi hoặc khó chịu ở bụng. Những triệu chứng này thường tạm thời và sẽ biến mất sau khi kết thúc quá trình điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi (khoảng 2–3%), có thể xảy ra các biến chứng nghiêm trọng hơn như Hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS), đòi hỏi sự theo dõi sát sao của bác sĩ*.

Do đó, khi tư vấn cho bệnh nhân, tôi luôn cố gắng giải thích rõ ràng, ngắn gọn và có cơ sở khoa học về những gì sẽ xảy ra trong giai đoạn quan trọng này. Bởi tôi tin rằng bệnh nhân được thông tin đầy đủ là bệnh nhân được trao quyền, và khi đó, kiến thức và sự tự tin sẽ giúp họ vượt qua hành trình gian khó này một cách dễ dàng và hiểu biết hơn.

Dưới đây là một số câu bệnh nhân thường hỏi tôi trong quá trình kích thích buồng trứng:

“Tại sao tôi phải tiêm nhiều thuốc thế?” – Đây có lẽ là câu hỏi thường gặp nhất trong các buổi tư vấn ban đầu. Đa phần các bệnh nhân đều nghi ngại khi phải thực hiện thủ thuật tiêm. Và điều đó là hoàn toàn hợp lý. Giai đoạn kích thích buồng trứng bao gồm tiêm hormone hàng ngày, được thiết kế để kích thích buồng trứng phát triển và làm chín nhiều nang noãn, mỗi nang chứa một trứng. Điều này trái ngược với một chu kỳ tự nhiên, nơi thông thường chỉ có một trứng trưởng thành. Lý do đằng sau việc kích thích nhiều nang noãn là để tăng cơ hội có nhiều phôi để chuyển, từ đó nâng cao tỷ lệ thành công tổng thể của chu kỳ IVF.

“Làm sao bác sĩ biết nó có hiệu quả không?” – Tính hiệu quả của phác đồ kích thích buồng trứng được theo dõi tỉ mỉ thông qua sự kết hợp của siêu âm đầu dò âm đạo và xét nghiệm máu. Các cuộc hẹn theo dõi này rất quan trọng để đánh giá số lượng và kích thước của các nang noãn đang phát triển, cũng như nồng độ estradiol (một hormone được sản xuất bởi các nang noãn). Tần suất của các cuộc hẹn này thường tăng lên khi quá trình kích thích tiến triển, thường bắt đầu vài ngày một lần và trở thành hàng ngày vào cuối giai đoạn.

Việc siêu âm cho phép bác sĩ hình dung các nang noãn và đo đường kính của chúng. Mục tiêu của tôi thường là đạt được ít nhất 2-3 nang noãn có đường kính từ 18-20mm trước khi kích thích rụng trứng. Nồng độ estradiol cung cấp một thước đo gián tiếp về độ trưởng thành của trứng bên trong các nang noãn. Khi các nang noãn phát triển, chúng sản xuất nhiều estradiol hơn, và tôi theo dõi các mức này để đảm bảo chúng đang tăng lên một cách thích hợp. Dựa trên kết quả siêu âm và xét nghiệm máu, tôi có thể điều chỉnh liều lượng thuốc để tối ưu hóa sự phát triển của nang noãn. Cách tiếp cận cá nhân hóa này đảm bảo rằng bệnh nhân nhận được phác đồ kích thích hiệu quả nhất phù hợp với phản ứng cá nhân của họ. 

“Nếu tôi tiêm sai thì sao?” – Việc tự tiêm hormone là một thách thức không nhỏ đối với nhiều bệnh nhân. Hoàn toàn bình thường khi cảm thấy lo lắng hoặc e ngại về khía cạnh này của điều trị. Tuy nhiên, với sự giáo dục và hỗ trợ thích hợp, hầu hết bệnh nhân đều cảm thấy thoải mái với quy trình tiêm. Tôi thường cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách tiêm đúng cách, bao gồm kỹ thuật thích hợp, vị trí tiêm và liều lượng. Tôi cũng khuyến khích bệnh nhân thực hành tiêm bằng dung dịch muối trước khi bắt đầu tiêm hormone thực tế. 

Dẫu vậy, tôi hiểu rằng việc tự tiêm có thể không khả thi đối với tất cả mọi người. Trong những trường hợp như vậy, tôi thường khuyến khích bệnh nhân nhờ sự giúp đỡ của bạn đời, thành viên gia đình hoặc bạn bè, những người có thể tiêm thuốc. Đội ngũ điều dưỡng của tôi cũng sẵn sàng cung cấp hỗ trợ và hướng dẫn trong suốt quá trình tiêm. Hiện nay, đã có nhiều phương pháp tiêm thay thế, chẳng hạn như ống tiêm nạp sẵn hoặc bút tiêm tự động.

“Nếu gặp tác dụng phụ, có phải là tôi không đáp ứng điều trị không?” – Kích thích buồng trứng có thể gây ra một loạt các tác dụng phụ, cả về thể chất và cảm xúc. Nhiều bệnh nhân liên hệ với tôi để xác định việc này vẫn nằm trong giới hạn an toàn. Và đúng như vậy. Những tác dụng phụ này chủ yếu là do nồng độ hormone tăng cao trong cơ thể bệnh nhân. Các tác dụng phụ thường gặp về thể chất bao gồm căng tức ngực, đầy hơi, khó chịu ở bụng, thay đổi tâm trạng và mệt mỏi. Những triệu chứng này thường nhẹ và tạm thời, tự khỏi ngay sau thủ thuật chọc hút trứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, các biến chứng nghiêm trọng hơn như Hội Chứng Quá Kích Buồng Trứng (OHSS) có thể xảy ra. Tôi thường theo dõi chặt chẽ bệnh nhân để tìm các dấu hiệu của OHSS và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu rủi ro.

Tác động cảm xúc của kích thích buồng trứng có thể rất lớn. Sự dao động hormone, kết hợp với căng thẳng và lo lắng liên quan đến điều trị sinh sản có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng, cáu kỉnh và trầm cảm. Điều quan trọng là phải thừa nhận những cảm xúc này và tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn đời, gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Tôi cũng khuyến khích bệnh nhân thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như yoga, thiền hoặc các bài tập thở sâu. Quan trọng nhất, tôi luôn hướng dẫn bệnh nhân cách giải toả cảm xúc, và hiểu rằng việc yêu cầu sự giúp đỡ bên ngoài là hoàn toàn bình thường. Bệnh nhân của tôi được khuyến khích để cởi mở với bạn đời và đội ngũ y tế để quản lý những thách thức về cảm xúc của kích thích buồng trứng. 

Giai đoạn kích thích buồng trứng là một bước quan trọng trong quy trình IVF, đòi hỏi sự theo dõi cẩn thận, điều trị cá nhân hóa và một hệ thống hỗ trợ vững chắc. Bên cạnh đó, giao tiếp cởi mở, quản lý chủ động các tác dụng phụ và một tư duy tích cực là chìa khóa để vượt qua hành trình này thành công. Đừng ngần ngại liên hệ với tôi, với bất kỳ câu hỏi hoặc mối quan tâm nào bạn có thể có. Cùng nhau, chúng ta có thể làm việc để đạt được ước mơ làm cha mẹ của bạn.

 #Bsminhchau #IVF #KienthucIVF #Mongcon #HieuveIVF #Hieuvehiemmuon #GieomammongconNguồn:
Mahalingaiah, S., Winter, M. R., Aschengrau, A., & Missmer, S. A. (2020). Association of ovarian stimulation for IVF with the risk of ovarian hyperstimulation syndrome, and the frequency of mild side effects. Reproductive Biology and Endocrinology, 18(1), 65. https://doi.org/10.1186/s12958-020-00678-w